ALZHEİMER HASTALIĞI

Ens ık görülen demans (bunama) türüdür. Yaş ilerledikçe 65 yaş üzerinde görülme sıklığı artmakta olup 85 yaş ve üzerinde %50 sıklıkta görülmektedir. Beynin tamamını etkilemekte olup beyin hücrelerinin ölmesine ve beyinde atrofiye (küçülme) neden olmaktadır. Alzheimer hastalığı sinsi başlangıçlı olup geri dönüşümsüz ve ilerleyici bir hastalıktır. Yaşlılarda önemli oranda ölüme neden olan hastalıklar arasında gelmektedir.

Alzheimer hastalığı belirtileri nelerdir?

*Unutkanlık-hafıza kaybı: Erken dönemde yakın hafıza etkilenmektedir ve hastanın unutkanlıklarının başladığını çoğunlukla hasta yakınları fark etmektedir.

*Dil becerilerinde bozulma: Kelimeleri bulmada ve iletişim kurmada zorlanma

*Görsel ve uzaysal becerilerde bozulma; yolunu kaybetme, araç kullanırken kaybolma gibi.

*Karmaşık görevleri yerine getirmede zorlanma: Hastaya masanın üzerindeki kağıdı alıp ikiye katlayıp tekrar masaya koyması söylenir

*Motor fonksiyon ve koordinasyon bozukluğu

*Planlama ve organizasyon bozukluğu

*Yer ve zaman oryantasyonunda bozulma

*Kişilik bozukluğu, sinirlilik, ajitasyon, paronaya, halüsünasyon gibi psikiyatrik belirtiler : Çoğu hasta bakıcısını hırsızlık ile suçlamaktadır. Bazı hastalar çocuklarını kendinden habersiz evini sattırmak istemekle suçlamaktadırlar.

Alzheimer hastalığı nedenleri nelerdir?

Erken başlangıçlı Alzheimer hastalığında genetik faktörler rol oynayabilmektedir. Alzheimer hastalığına genetik faktörler dışında çevresel faktörler ve yaşam tarzı etkili olmaktadır. Tansiyon, şeker, beyin damar hastalığı, kalp hastalığı olanlarda sedanter (hareketsiz) bir yaşam sürenlerde daha sık olarak görülmektedir. Yeterli ve dengeli beslenen, fiziksel olarak ve sosyal olarak aktif olan kişilerde daha az sıklıkta görülmektedir.

*Alzheimer hastalığında değiştirilemeyen risk faktörleri: Yaş, ailede Alzheimer hastalığı öyküsü ve down sendromu

*Alzheimer hastalığında değiştirilebilir risk faktörleri; Diyet ve egzersiz, fala miktarda alkol kullanımı, kardiyovaskuler risk faktörleri (hipertansiyon, hiperkolestrolemi, hipertrigliseridemi, fazla kilo), şeker hastalığı, sigara, uyku apnesi, D vitamini eksikliği, B6, B12 vitamin eksikliği, folat eksikliği

Alzheimer hastalığından korunmak için neler yapılmalıdır?

*Zihinsel faaliyetler: Kitap okumak, resim yapmak, puzzle yapmak, bulmaca çözmek, kelime oyunu oynamak gibi

*Fiziksel ve sosyal aktivitelerde bulunmak: Haftada 2 saat ve daha fazla fiziksel aktivitede bulunmak. Çeşitli sosyal aktivite, grup ve kurslara katılmak.

*Yeterli düzeyde D vitamini, B kompleks ve C vitamini almak

*Tansiyon, şeker, kolesterol ve trigliserit düzeylerini kontrol altında tutmak, sigarayı bırakmak

*Depresyon, anxiete, paranoid bozukluk gibi rahatsızlıkların tedavisi

*Yeterli uyku uyumak

*Kilo almamak

Alzheimer hastalığında tanı nasıl konulur?

Atespit edilmektedir. Demansa neden olan diğer hastalıklar da düşünülerek bir takım kan tahlilleri yapılmaktadır. Alzheimer hastalarında APOE-e4 adlı genin rol oynadığı düşünülmekte olup bu gen araştırılabilmektedir.

Alzheimer hastalığında tedavi nedir?

İlaç tedavisi: Alzheimer hastalığında tedavide amaç hastalığın progresyonunu yavaşlatmaktır.

• Kolinesteraz adını verdiğimiz donepezil, rivastigmin grubu ilaçlar, memantin, pirasetam ve ginkobiloba etken maddeli ilaçlar kullanılmaktadır
• Psikiyatrik şikayeti olan hastalarda antidepresan, anxiolitik ve antipsikotik ilaçlar kullanılmaktadır.